Jak się bawić
Usiądź z dzieckiem przy tablicy i powiedz: „Zobacz, to jest Krówka – ona daje mleko i je trawę”. Opowiedz krótko o zwierzątku, pokaż, że ma różne elementy – coś się kręci, coś się otwiera, coś się zapina. Daj dziecku chwilę, by samo dotknęło i sprawdziło. Pokaż, jak działa jeden element, np. kręć zębatką, otwieraj okienko, przekręć okiem, zapnij klamrę i powiedz: „Spróbuj teraz Ty”.
Zadawaj pytania:
- Gdzie jest coś, co się obraca?
- Znajdź coś, co się otwiera.
- Gdzie zwierzątko ma oko, a gdzie nosek?
- Gdzie jest coś, co się kręci?
- Czy oczko można przekręcić? A co widać w środku?
- Co się schowało za drzwiczkami? Spróbuj je otworzyć?
- Gdzie są sznurówki jak w Twoim buciku? Przełożysz je przez tę dziurkę?
- Gdzie jest lusterko? Kogo w nim widzisz?
- Czy to kółeczko pasuje do tego otworu?
- Jakie odgłosy wydaje to zwierzątko? Umiesz je naśladować?
- Jak myślisz, co to zwierzątko lubi jeść?
- Spróbuj jedną rączką kręcić, a drugą otwierać – dasz radę?
- Co się stanie, jak przekręcisz ten kluczyk?
- A gdzie tutaj jest zamek jaki masz w kurtce? Pokaż kiedy jest zamknięty, a kiedy rozpięty.
Nie poprawiaj od razu – pozwól dziecku próbować, bo tablica uczy samodzielnego myślenia i rozwiązywania problemów. Obserwuj, czy używa jednej rączki – starszemu dziecku pokaż, jak jedną ręką można kręcić, a drugą otwierać coś innego. Takie działania wspierają rozwój obu półkul mózgu i koordynację ręka–oko.
Tablica rośnie razem z dzieckiem – na początku to eksploracja i ćwiczenie rączek, a w późniejszym wieku może odgrywać ważną rolę w rozwoju zabawy tematycznej i zabawy w naśladowanie. Dziecko zaczyna wtedy traktować zwierzątko z tablicy jak żywą postać – rozmawia z nim, przypisuje mu cechy, wymyśla historie. Tablica staje się wtedy nie tylko narzędziem do ćwiczeń, ale także towarzyszem zabawy, który wspiera rozwój emocjonalny i społeczny.
Etapy rozwojowe dziecka związane z zabawą tablicą manipulacyjną* :
Około 12. miesiąca życia
Dziecko potrafi chwytać drobne przedmioty opuszkami palców (tzw. chwyt pęsetowy) i zaczyna interesować się elementami, które łatwo wprawić w ruch: spinnerem, kółkami meblowymi, obracającymi się oczkami. Na tym etapie dziecko przede wszystkim bada tablicę dotykiem – uderza, przesuwa dłonią, próbuje coś zakręcić, poznaje różne faktury (np. gałkę drewnianą i metalową). To idealny czas na wspólne odkrywanie: „Co się kręci?”, „Które oczko się rusza?”.
15–18 miesięcy
Rozwija się koordynacja ręka–oko oraz zdolność przesuwania przedmiotów. Dziecko zaczyna eksperymentować z prostymi mechanizmami: przesuwa zasuwkę, porusza gałką po labiryncie, obraca liczydło z koralikami, otwiera rzep. Może też zacząć próbować dopasowywać podstawowe kształty w sorterach (np. koło do otworu), choć często jeszcze potrzebuje pomocy dorosłego. Fascynują je różnice w fakturach – np. miękki rzep kontra gładka gałka – oraz kontrasty temperatury (drewno i metal).
18–24 miesiące
Dziecko nabywa coraz większej precyzji: potrafi już przesunąć suwak, otworzyć zamek błyskawiczny, przekręcić zasuwkę, a nawet – z pomocą – zapiać prostą klamrę. Na tym etapie pojawia się więcej działań wymagających planowania i cierpliwości. Dziecko zaczyna również rozumieć zależności przyczynowo-skutkowe: „Jeśli przesunę tutaj – coś się otworzy”. W tym wieku może próbować przekładać końcówki sznurówek przez otwory – nie wiązać, ale właśnie nawlekać i przeciągać, co doskonale rozwija precyzję dłoni.
Około 2. roku życia
Dziecko sprawnie manipuluje większością elementów: obraca, przekręca, przesuwa, dopasowuje. Może zacząć podejmować pierwsze próby samodzielnego wiązania (choć jeszcze bez sukcesu) lub łączenia końcówek sznurówek. Częściej używa dwóch rączek jednocześnie – np. kręcąc jednym elementem, a drugim przytrzymując lub wykonując inny ruch. Rośnie też zainteresowanie kolorami, liczeniem koralików, szukaniem różnic między materiałami i kształtami.
Po 2. roku życia – 2,5 do 4 lat
Pojawiają się zabawy tematyczne i naśladowcze – dziecko zaczyna traktować zwierzątko z tablicy jak żywą postać. Nadaje mu imię, „rozmawia” z nim, tworzy scenki: otwiera mu drzwi, liczy koraliki jako jedzenie, mówi, że „piesek idzie spać”. Tablica staje się nie tylko narzędziem ćwiczenia rączek, ale także ważnym towarzyszem zabawy – wspierającym rozwój mowy, wyobraźni i umiejętności społecznych.
* Warto pamiętać, że każde dziecko rozwija się we własnym tempie, dlatego podane przedziały wiekowe są orientacyjne i mogą się różnić w zależności od indywidualnych predyspozycji.
Marcelina Wasilewska –
Polecam tablice DODI. Pięknie wykonane, solidne o przede wszystkim bezpieczne. Córka od razu zaczęła się bawić.